Hoe ziet onze afdeling er in de toekomst uit, wat is onze visie, ons doel, hoe nemen we besluiten en hoe geven we leiding? Deze vragen hadden de managers van een grote ziekenhuisafdeling. Ze vroegen ons hen te begeleiden bij het vinden van de antwoorden. Tijdens de intakegesprekken die we met ieder individueel hadden, bleek er iets onder al die vragen te liggen, onder de waterlijn, iets dat nooit goed was uitgesproken. Als een gigantische ijsberg lag dat het gesprek over een gedeelde visie in de weg.
Het puzzelen leverde veel eyeopeners op, onder meer in de vele kwaliteiten die ze samen hadden.
We begonnen met eerste antwoorden ophalen en een analyse. Wat kun jij goed? Wat kunnen je collega’s goed? Waar is ontwikkeling nodig? In een spel lieten we ze daarna met de uitkomsten puzzelen. Zo leerden ze zichzelf en elkaar een stuk beter kennen. Veel eyeopeners leverde dat op, onder meer in de vele kwaliteiten die ze samen hadden.
Ongemakkelijke werkvormen en nieuwe perspectieven
In de vier sessies die we deden, gingen we steeds een stapje verder en dieper. Helemaal op maat, passend bij hun situatie. Een dag de hei op? Vergeet het maar in die drukke ziekenhuisdynamiek. Dus deden we het anders, in de opzet en in de aanpak. Op ratio zou het niet werken. Slimme specialisten uit hun patronen krijgen, vraagt om een aanpak die wegblijft van het verstand en het voor hen zo gebruikelijke debatteren. Dus trokken we ze daaruit, met werkvormen die ze ongemakkelijk vonden, met het goede gesprek over wat er onder water lag te broeien, over wat beslissingen met hen deden. We voegden nieuwe perspectieven toe, lieten hen anders naar zichzelf en het team kijken. We lieten ze zien hoe je op andere manieren besluiten kunt nemen, diepdemocratisch bijvoorbeeld. Minder hiërarchisch, meer gedragen. En ze pasten dat direct toe op echte vraagstukken. Ter plekke namen ze besluiten.
Wat we van de groep vroegen, moesten we ook zelf laten zien. Dat was soms best ongemakkelijk en spannend, maar we zagen dat het in de groep juist ontspanning bracht.
Consultants Renate Kamp en Karin van Mensvoort gaven het traject vorm en begeleidden het. ‘Het traject bracht ook ons veel nieuwe inzichten. We zagen hier bijvoorbeeld dat als de betrokkenheid van deelnemers heel hoog is, het sneller stroef of ingewikkeld wordt. We hebben daardoor veel geïmproviseerd, in het moment gekeken wat er gebeurde, dat teruggegeven aan de groep en op basis daarvan de volgende stap bepaald. Dat betekende de regie aan de voorkant loslaten. Wat we van de groep vroegen, moesten we dus ook zelf laten zien. Dat was soms best ongemakkelijk en spannend, maar we zagen dat het in de groep juist ontspanning bracht. Het ging echt over hen. En daar waar wij en de groep het meest uit onze comfortzone stapten, ging het vliegen. Een groot compliment aan de groep: ze durfden het aan om onder de waterlinie te duiken en tot de kern te komen. Zo kwamen ze tot echt nieuwe uitkomsten op hun vragen.’
